Pallet gỗ có tái sử dụng được không? Những điều bạn cần biết trước khi mua

Tìm hiểu về pallet gỗ - loại pallet phổ biến nhất. Khám phá ưu điểm, nhược điểm, các loại, giá pallet gỗ và cách vấn đề an toàn, tiết kiệm chi phí...

I. Pallet gỗ là gì?

1. Định nghĩa và cấu tạo của pallet gỗ

Pallet gỗ là một cấu trúc phẳng, thường hình chữ nhật, được làm từ gỗ, dùng làm bệ kê hàng hóa. Đây là khái niệm cơ bản về loại pallet này. Các bộ phận chính của pallet gỗ bao gồm thanh ván mặt (top deck boards) tạo nên bề mặt trên cùng để đặt hàng hóa, thanh gác (stringers hoặc blocks) kết nối các ván mặt và tạo khoảng trống cho càng xe nâng chui vào, và thanh ván đáy (bottom deck boards) tạo thành bề mặt dưới cùng. Cấu tạo pallet gỗ phổ biến có hai kiểu chính: pallet gỗ 2 hướng nâng (chỉ cho phép xe nâng chui vào từ 2 mặt đối diện) và pallet gỗ 4 hướng nâng (cho phép xe nâng chui vào từ cả 4 mặt), mang lại sự linh hoạt khác nhau trong thao tác.

Hình ảnh thực tế của pallet gỗ

2. Vai trò của pallet gỗ trong chuỗi cung ứng

Pallet gỗ đóng vai trò là công cụ nền tảng để tập kết và cố định hàng hóa, tạo thành đơn vị hàng hóa tiêu chuẩn (unit load) giúp quản lý kho và vận chuyển dễ dàng hơn. Chúng hỗ trợ quá trình nâng chuyển hàng hóa bằng xe nâng, xe đẩy pallet, hoặc trên băng chuyền trong các hệ thống tự động hóa. Pallet gỗ cũng là nền tảng vững chắc cho việc xếp dỡ hàng hóa hiệu quả và nhanh chóng tại cảng, kho bãi. Cuối cùng, pallet gỗ là công cụ quan trọng cho việc lưu trữ hàng hóa trong kho, dù đặt trực tiếp trên sàn hay trên các hệ thống kệ.

II. Các loại pallet gỗ phổ biến hiện nay

Pallet gỗ rất đa dạng về chủng loại, được phân loại dựa trên cấu trúc, kích thước và mục đích sử dụng.

1. Phân loại theo cấu trúc

Pallet gỗ 2 hướng nâng (Stringer Pallet) đặc trưng bởi các thanh gác chạy dọc theo hai bên và ở giữa, chỉ cho phép càng xe nâng chui vào từ hai phía. Cấu trúc này đơn giản, chi phí sản xuất thường thấp hơn, nhưng kém linh hoạt hơn khi thao tác trong không gian hẹp. Pallet gỗ 4 hướng nâng (Block Pallet) sử dụng các khối gỗ (blocks) thay vì thanh gác liên tục, tạo khoảng trống cho phép càng xe nâng chui vào từ cả bốn phía. Loại này linh hoạt hơn trong thao tác và phù hợp với nhiều loại xe nâng. Ngoài ra, có các loại pallet gỗ mặt kín (bề mặt trên được lót kín bằng các thanh ván sát nhau, phù hợp với hàng hóa nhỏ, dạng bao bì mềm) và pallet gỗ mặt hở/lưới (bề mặt trên có khoảng trống giữa các thanh ván, phổ biến cho các loại hàng hóa có bao bì cứng cáp).

2. Phân loại theo tiêu chuẩn (kích thước)

Các kích thước pallet gỗ tiêu chuẩn được sử dụng trên khắp thế giới để tạo sự đồng nhất trong thương mại quốc tế. Pallet gỗ Euro (EPAL) có kích thước tiêu chuẩn 1200x800mm, phổ biến tại Châu Âu và tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về chất lượng. Pallet gỗ GMA (Bắc Mỹ) có kích thước 1219x1016mm (48x40 inch), phổ biến tại Bắc Mỹ, đặc biệt trong ngành công nghiệp thực phẩm và hàng tiêu dùng. Pallet gỗ 1200x1000mm là một trong những kích thước tiêu chuẩn quốc tế phổ biến nhất (chuẩn ISO), sử dụng rộng rãi trên toàn cầu cho nhiều loại hàng hóa khác nhau. Bên cạnh các kích thước tiêu chuẩn quốc tế, Việt Nam cũng sử dụng các kích thước pallet gỗ phổ biến khác tùy theo ngành hoặc yêu cầu cụ thể của doanh nghiệp, ví dụ pallet gỗ 1100x1100mm cũng khá thông dụng.

3. Phân loại theo mục đích sử dụng

Dựa trên mục đích sử dụng, pallet gỗ có thể được phân loại thành pallet gỗ kê kho, luân chuyển nội bộ (thường là các loại pallet có cấu trúc đơn giản, không yêu cầu xử lý đặc biệt) và pallet gỗ xuất khẩu (bắt buộc phải được xử lý kiểm dịch thực vật theo tiêu chuẩn ISPM 15 và có dấu xác nhận để được phép nhập khẩu vào các quốc gia yêu cầu).

III. Ứng dụng của pallet gỗ

Với tính phổ biến và chi phí hợp lý, pallet gỗ được ứng dụng rộng rãi trong hầu hết các ngành công nghiệp, đóng vai trò không thể thiếu trong việc di chuyển và lưu trữ hàng hóa.

Pallet gỗ được ứng dụng rộng rãi để bảo vệ hàng hóa

1. Ứng dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp

Trong ngành sản xuất, pallet gỗ được dùng để đóng gói và lưu trữ thành phẩm, bán thành phẩm trong kho nhà máy, sẵn sàng cho việc phân phối. Trong ngành logistics và vận tải, pallet gỗ là nền tảng để vận chuyển hàng hóa đường bộ, đường biển, đường sắt, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xếp dỡ tại các điểm trung chuyển. Ngành nông sản, thực phẩm cũng sử dụng phổ biến pallet gỗ để lưu trữ, vận chuyển các sản phẩm đã đóng gói, mặc dù cần lưu ý vấn đề vệ sinh. Ngành xây dựng sử dụng pallet gỗ để vận chuyển gạch, đá, xi măng, và các vật liệu xây dựng khác đến công trường. Ngoài ra, pallet gỗ còn được ứng dụng trong ngành hóa chất, dầu khí, khoáng sản và nhiều ngành công nghiệp khác.

2. Sự linh hoạt của pallet gỗ trong nhiều môi trường

Pallet gỗ có thể sử dụng trong các môi trường khô ráo, không yêu cầu quá cao về vệ sinh hoặc kiểm soát độ ẩm liên tục (khác với pallet nhựa), làm cho nó phù hợp với nhiều loại kho bãi và điều kiện lưu trữ thông thường.

IV. Ưu điểm của pallet gỗ

Mặc dù có một số nhược điểm, pallet gỗ vẫn được sử dụng phổ biến nhờ các ưu điểm sau, đặc biệt về chi phí và khả năng sửa chữa.

1. Chi phí đầu tư ban đầu thấp

So với pallet nhựa hoặc pallet kim loại, pallet gỗ giá thường thấp hơn đáng kể ở cùng kích thước và khả năng chịu tải tương đương. Điều này làm cho pallet gỗ trở thành lựa chọn kinh tế ban đầu cho nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ hoặc các ứng dụng chỉ cần sử dụng một lần.

2. Dễ dàng sửa chữa và tái sử dụng

Khi một bộ phận của pallet gỗ bị hỏng (thanh ván gãy, lỏng đinh), có thể dễ dàng thay thế hoặc sửa chữa các bộ phận đó bằng các công cụ và vật liệu phổ biến để tiếp tục sử dụng pallet. Pallet gỗ cũng có thể được sửa chữa nhiều lần, kéo dài vòng đời sản phẩm và giảm chi phí thay thế hoàn toàn.

3. Khả năng chịu tải tốt

Pallet gỗ được thiết kế và sản xuất từ gỗ chất lượng cao với cấu trúc chắc chắn có thể chịu được tải trọng rất lớn, đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa nặng, kể cả hàng siêu trường, siêu trọng khi được thiết kế pallet chuyên biệt.

4. Tính phổ biến và khả năng trao đổi cao

Với lịch sử lâu đời và sự phổ biến trên toàn cầu, pallet gỗ (đặc biệt các kích thước tiêu chuẩn như Euro Pallet hoặc pallet GMA) có khả năng trao đổi cao trong chuỗi cung ứng, dễ dàng tìm mua và sử dụng ở nhiều nơi trên thế giới.

V. Pallet gỗ giá bao nhiêu?

Mức giá pallet gỗ trên thị trường rất đa dạng, phụ thuộc vào nhiều yếu tố.

1. Tổng quan về mức giá pallet gỗ trên thị trường

Nhìn chung, giá pallet gỗ dao động từ vài chục nghìn đồng đến vài trăm nghìn đồng cho một chiếc pallet gỗ, tùy thuộc vào loại gỗ, kích thước, thiết kế, chất lượng (mới hay cũ), và nhà cung cấp. Sự đa dạng này cho phép doanh nghiệp lựa chọn pallet phù hợp với ngân sách và nhu cầu sử dụng.

2. Khoảng giá pallet gỗ theo loại gỗ và quy cách

Giá pallet gỗ làm từ gỗ tạp, gỗ keo, gỗ tràm (thường là gỗ mềm) có giá thành thấp hơn so với pallet gỗ làm từ gỗ thông hoặc các loại gỗ cứng khác nhập khẩu, do nguồn cung và chất lượng gỗ khác nhau. Giá pallet gỗ theo kích thước tiêu chuẩn (như 1200x1000mm, 1200x800mm) thường có tính cạnh tranh hơn so với các pallet gỗ có kích thước phi tiêu chuẩn do được sản xuất hàng loạt và tối ưu hóa quy trình. Giá pallet gỗ 4 hướng nâng thường cao hơn pallet gỗ 2 hướng nâng ở cùng kích thước do cấu trúc phức tạp hơn và tốn nhiều vật liệu hơn.

3. Phân loại pallet gỗ theo chất lượng và ảnh hưởng đến giá

Chất lượng của pallet gỗ ảnh hưởng trực tiếp đến giá. Pallet gỗ mới sản xuất có giá cao nhất, đảm bảo chất lượng và độ bền tối đa. Pallet gỗ đã qua sử dụng có giá rẻ hơn đáng kể, chất lượng phụ thuộc vào tình trạng và số lần sử dụng trước đó. Có thể phân loại pallet gỗ cũ thành loại 1, loại 2 dựa trên mức độ hư hại và khả năng tái sử dụng. Pallet gỗ sửa chữa là pallet gỗ cũ được sửa chữa lại các bộ phận bị hỏng, có giá nằm giữa pallet gỗ mới và cũ chưa sửa.

VI. Những yếu tố ảnh hưởng đến giá pallet gỗ

Giá của pallet gỗ bị chi phối bởi các yếu tố chính sau, ngoài việc phân loại theo chất lượng.

1. Chất liệu gỗ (loại gỗ, nguồn gốc, độ ẩm)

Loại gỗ sử dụng có tác động lớn nhất đến giá pallet gỗ. Gỗ cứng và gỗ thông nhập khẩu thường đắt hơn gỗ tạp, gỗ keo, gỗ tràm trong nước do đặc tính độ bền, trọng lượng và nguồn cung. Độ ẩm của gỗ cũng ảnh hưởng đến chất lượng, độ bền của pallet và chi phí xử lý (ví dụ: gỗ quá ẩm khó xử lý nhiệt ISPM 15), từ đó ảnh hưởng đến giá thành.

2. Kích thước và thiết kế (pallet gỗ 2 hướng/4 hướng, số lượng ván, độ dày ván)

Pallet gỗ có kích thước lớn hơn, thiết kế phức tạp hơn (ví dụ: 4 hướng nâng thay vì 2 hướng, nhiều thanh ván hơn, ván dày hơn để tăng khả năng chịu tải) sẽ tốn nhiều vật liệu và công sức sản xuất hơn, do đó giá pallet gỗ sẽ cao hơn. Thiết kế đặc biệt cho tải trọng siêu nặng cũng sẽ làm tăng giá đáng kể.

3. Tải trọng thiết kế yêu cầu

Nếu bạn cần pallet gỗ có khả năng chịu tải trọng rất lớn (tĩnh, động, hoặc lồng kệ), nhà sản xuất sẽ phải sử dụng gỗ chất lượng tốt hơn, ván dày hơn, và cấu trúc chắc chắn hơn, làm tăng giá pallet gỗ. Tải trọng càng cao, yêu cầu về vật liệu và quy trình càng khắt khe.

4. Quy trình xử lý (có xử lý ISPM 15 không? Phương pháp HT/MB?)

Đối với pallet gỗ xuất khẩu, chi phí xử lý kiểm dịch thực vật ISPM 15 (xử lý nhiệt HT hoặc xử lý Methyl Bromide MB) là một yếu tố cấu thành giá pallet gỗ. Chi phí này là bắt buộc khi xuất khẩu đến các quốc gia yêu cầu ISPM 15 và có thể khác nhau giữa các đơn vị cung cấp dịch vụ xử lý. Phương pháp HT thường có chi phí ổn định và được ưa chuộng hơn MB.

5. Tình trạng pallet gỗ (mới sản xuất, đã qua sử dụng, sửa chữa)

Như đã đề cập ở mục V, giá pallet gỗ sẽ rất khác nhau tùy thuộc vào việc bạn mua pallet gỗ mới, cũ hay đã qua sửa chữa. Pallet cũ có giá rẻ nhưng cần kiểm tra kỹ lưỡng trước khi sử dụng.

6. Số lượng đặt hàng và nhà cung cấp

Đặt mua pallet gỗ với số lượng lớn thường được hưởng chiết khấu tốt hơn từ nhà cung cấp do tối ưu hóa chi phí sản xuất và vận chuyển. Uy tín và quy mô của nhà cung cấp cũng có thể ảnh hưởng đến giá pallet gỗ, nhà cung cấp lớn thường có giá cạnh tranh hơn nhờ quy mô sản xuất.

VII. Các tiêu chuẩn đánh giá chất lượng pallet gỗ

Để lựa chọn pallet gỗ chất lượng tốt, cần dựa vào các tiêu chuẩn đánh giá để đảm bảo độ bền, an toàn và tuân thủ quy định.

Một kho hàng tiêu chuẩn theo các quy định an toàn

1. Tiêu chuẩn về vật liệu

Gỗ sử dụng phải phù hợp với mục đích và tải trọng yêu cầu. Gỗ làm pallet gỗ xuất khẩu theo ISPM 15 bắt buộc không có vỏ cây (bark-free) và không có dấu hiệu mối mọt, nấm mốc nghiêm trọng. Chất lượng gỗ (không mục, không nứt lớn, không nhiều mắt gỗ chết) ảnh hưởng đến độ bền của pallet.

2. Tiêu chuẩn về cấu trúc và lắp ráp

Các bộ phận gỗ phải được cắt đúng kích thước, không bị nứt, cong vênh đáng kể. Mối nối (đinh hoặc vít) phải chắc chắn, được đóng/bắn đúng vị trí, không bị lỏng hoặc nhô ra ngoài gây nguy hiểm cho hàng hóa và người thao tác. Khoảng cách giữa các thanh ván mặt và đáy phải đều, phù hợp với loại hàng hóa và thiết bị nâng.

3. Tiêu chuẩn về kích thước và độ sai lệch cho phép

Pallet gỗ phải có kích thước đúng như yêu cầu (ví dụ: 1200x1000mm) và nằm trong giới hạn sai lệch cho phép theo tiêu chuẩn sản xuất. Kích thước không đồng đều có thể gây khó khăn khi xếp chồng hoặc sử dụng trong hệ thống tự động.

4. Tiêu chuẩn ISPM 15 (đối với pallet gỗ xuất khẩu)

Đây là tiêu chuẩn bắt buộc đối với pallet gỗ xuất khẩu. Pallet phải có dấu xác nhận ISPM 15 hợp lệ, rõ ràng và được đóng ở vị trí dễ nhìn thấy. Dấu này phải có đầy đủ các thông tin: Biểu tượng IPPC (hình bông lúa), mã quốc gia (ví dụ: VN), mã nhà sản xuất/cơ sở xử lý (do cơ quan kiểm dịch cấp), và ký hiệu phương pháp xử lý (HT hoặc MB). Gỗ đã được xử lý theo đúng quy định (HT ở 56°C trong 30 phút hoặc MB theo nồng độ/thời gian).

5. Tiêu chuẩn về khả năng chịu tải

Pallet gỗ phải có khả năng chịu được tải trọng tĩnh (khi đứng yên), tải trọng động (khi di chuyển bằng xe nâng) và tải trọng lồng kệ (khi đặt trên hệ thống kệ) theo thiết kế mà không bị biến dạng hoặc gãy vỡ.

VIII. Các vấn đề thường gặp khi sử dụng pallet gỗ

Mặc dù phổ biến, pallet gỗ cũng có những hạn chế và vấn đề tiềm ẩn mà doanh nghiệp cần lưu ý khi sử dụng.

1. Vấn đề về vệ sinh và kiểm dịch

Pallet gỗ dễ thấm hút độ ẩm, có thể là nơi ẩn náu của vi khuẩn, nấm mốc, đặc biệt trong môi trường ẩm ướt. Nguy cơ lây lan sâu bệnh (mối mọt, côn trùng) là rất cao nếu không xử lý kiểm dịch đúng tiêu chuẩn pallet gỗ xuất khẩu ISPM 15 khi vận chuyển quốc tế, dẫn đến rủi ro bị từ chối nhập khẩu.

2. Vấn đề về độ bền và an toàn

Pallet gỗ có thể dễ bị gãy vỡ, nứt khi va đập mạnh, chở quá tải hoặc bị rơi từ trên cao. Bề mặt gỗ thô có thể gây dằm gỗ hoặc đinh bị lỏng, nhô ra ngoài, gây nguy hiểm cho người lao động (gây thương tích) và làm rách bao bì hàng hóa, dẫn đến tổn thất sản phẩm.

3. Dễ bị ảnh hưởng bởi độ ẩm và điều kiện thời tiết

Gỗ là vật liệu tự nhiên nên dễ bị ảnh hưởng bởi độ ẩm. Pallet gỗ có thể bị cong vênh, nứt, mục khi tiếp xúc với nước hoặc thay đổi độ ẩm đột ngột, làm giảm độ bền và tuổi thọ.

4. Tuổi thọ hạn chế và chi phí sửa chữa/thay thế

So với pallet nhựa, pallet gỗ thường có tuổi thọ ngắn hơn do dễ hư hỏng vật lý và bị ảnh hưởng bởi môi trường. Việc sửa chữa hoặc thay thế pallet gỗ hỏng phát sinh chi phí và cần thời gian, làm tăng tổng chi phí sở hữu trong dài hạn so với pallet nhựa có tuổi thọ cao hơn nhiều.

Nếu bạn đang tìm giải pháp bảo vệ hàng hóa trên pallet an toàn và tiết kiệm hơn, đừng bỏ qua lưới quấn pallet tái sử dụng của DARAVIN – lựa chọn bền vững cho vận hành hiệu quả.